Tiền sử dụng đất gia tăng do chi phí và thời gian tháo gỡ dự án kéo dài khiến chủ đầu tư gặp khó không còn là câu chuyện của riêng doanh nghiệp nào.
Chậm tính tiền sử dụng đất khi chi phí tăng mạnh
Mới đây, Sở Tài chính TPHCM cho biết, vào ngày 20.8.2025 đã nhận được văn bản của Công ty TNHH Lotte Properties HCMC về việc chấm dứt hợp đồng thực hiện dự án Khu phức hợp thông minh (Thủ Thiêm Eco Smart City) tại khu chức năng 2A, Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Dự án Khu phức hợp thông minh Thủ Thiêm Eco Smart City do Công ty TNHH Lotte Properties HCMC thuộc Tập đoàn Lotte (Hàn Quốc) làm chủ đầu tư, nằm tại vị trí đắc địa bậc nhất Thủ Thiêm. Dự án có tổng vốn đầu tư 20.100 tỉ đồng.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của quá trình thanh tra và một số vướng mắc pháp lý, sau 8 năm kể từ khi ký hợp đồng đầu tư và 3 năm kể từ lễ khởi công, dự án Thủ Thiêm Eco Smart City vẫn chưa có hình hài rõ rệt. Dự án bị đình trệ và điều này đã dẫn đến gia tăng đáng kể tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và tổng chi phí đầu tư.
Vào ngày 8.7.2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM đã thông tin về việc dự án Thủ Thiêm Eco Smart City được phê duyệt giá đất là 16.190 tỉ đồng. Trong quá trình triển khai, Lotte Properties HCMC đã kiến nghị UBND TPHCM nhiều vấn đề như: điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 57.000 tỉ đồng; thay đổi thành phần và tỉ lệ góp vốn giữa các công ty con của Tập đoàn Lotte trong liên danh; gia hạn tiến độ và tháo gỡ vướng mắc pháp lý.
Theo Công ty TNHH Lotte Properties HCMC, khi các kiến nghị chưa được giải quyết, công ty nhận được thông báo nộp tiền sử dụng đất và tiền thuê đất của Cục thuế thành phố, làm phát sinh nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất. Và nếu các kiến nghị của nhà đầu tư không được chấp thuận thì việc tiếp tục triển khai dự án sẽ không thể thực hiện.
Cần sớm có giải pháp gỡ khó cho doanh nghiệp
Trên đây là một ví dụ điển hình về nỗi khổ của các doanh nghiệp có dự án lại không thể triển khai do “tắc” tính tiền sử dụng đất. Thậm chí, không ít dự án đã hoàn thiện nhưng không thể triển khai bán hàng vì phải chờ hoàn tất nghĩa vụ tài chính liên quan đến tiền sử dụng đất.
Việc phê duyệt giá đất kéo dài, có thể mất đến vài năm, thậm chí hàng chục năm, không chỉ gây ra tình trạng đình trệ, mà còn làm tăng chi phí phát sinh cho doanh nghiệp, bởi trong thời gian chờ định giá, doanh nghiệp vẫn phải gánh chịu các chi phí lãi vay, chi phí cơ hội.
Đối với các dự án được áp dụng tính tạm tiền sử dụng đất trước đây, doanh nghiệp tiếp tục phải đứng trước thách thức rất lớn với khoản phải nộp bổ sung, dẫn đến nguy cơ thua lỗ.
Mới đây, UBND TPHCM có văn bản gửi Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị áp dụng hệ số K để định giá đất, gỡ vướng cho gần 100 dự án bất động sản.
UBND TPHCM cho hay, điều 63 Nghị định 102 quy định xác định giá đất theo phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) đối với đất được nhà nước giao, cho thuê trước luật đất đai 2013. Thực tế triển khai thực hiện công tác xác định giá đất cụ thể trên địa bàn TPHCM hiện còn khoảng gần 100 dự án bất động sản áp dụng theo quy định trên.
Tuy nhiên, do thời điểm xác định giá đất cụ thể trong quá khứ (trước luật Đất đai 2013), thời gian quá lâu nên gặp rất nhiều khó khăn trong việc thu thập các thông tin cũ làm cơ sở để tổ chức xác định giá đất cụ thể và hầu như không thể thực hiện được.
UBND TPHCM cũng nhấn mạnh sự bế tắc trong công tác tổ chức xác định giá đất cụ thể đã trở thành điểm nghẽn trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội của TPHCM cũng như quá trình phát triển đô thị trên địa bàn cả nước nói chung. Đến nay, có hàng trăm dự án bất động sản trên địa bàn thành phố đang trong tình trạng đóng băng hoặc tạm dừng thủ tục pháp lý tiếp theo, kéo theo nhiều hệ lụy.
Các chuyên gia cho rằng, bất cập liên quan đến tiền sử dụng đất không chỉ làm lãng phí tài nguyên đất đai, gây thiệt hại về kinh tế cho cả doanh nghiệp lẫn khách hàng mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến cả thị trường bất động sản và nền kinh tế.
Chi phí tiền sử dụng đất đang chiếm phần lớn trong giá thành bất động sản. Khi phát sinh chi phí, chủ đầu tư sẽ buộc phải xem xét đến việc điều chỉnh giá bán bất động sản cao hơn khiến cơ hội tiếp cận nhà ở với phần đông người dân sẽ trở nên khó khăn.
Theo Báo Lao động
