Sau gần 2 tháng chờ đợi, hàng chục ngàn hồ sơ nhà đất đang tồn đọng tại các chi cục thuế trên địa bàn TP.HCM sẽ được tính nghĩa vụ tài chính theo bảng giá và hệ số điều chỉnh giá đất hiện hành.
Người dân thở phào nhẹ nhõm
Theo đó, UBND TP.HCM chấp thuận việc sử dụng bảng giá đất được ban hành theo luật Đất đai 2013 như đã thực hiện trước ngày 1.8 (Bảng giá đất theo Quyết định số 02/2020 của UBND TP.HCM) nhân với hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) theo Quyết định số 56/2023 của UBND TP.HCM để giải quyết nghĩa vụ tài chính, thuế, tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản và các khoản thu từ đất trong giai đoạn từ ngày 1.8 cho đến khi có bảng giá đất điều chỉnh.
Ông Phạm Việt (thường trú Q.Bình Thạnh) vô cùng vui mừng khi nghe thông tin này bởi hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất của ông sẽ được tính theo bảng giá đất hiện hành, số tiền phải đóng giảm mạnh so với tính theo bảng giá đất mới. Ông Việt tính toán: Gia đình ông có khoảng 1.000 m2 đất nông nghiệp ở mặt tiền tỉnh lộ 2 (H.Củ Chi), nếu theo Quyết định 02/2002, gia đình ông chỉ phải đóng 1 triệu đồng/m2 đất nông nghiệp khi chuyển mục đích sử dụng lên đất ở, nghĩa là ông chỉ phải đóng 1 tỉ đồng tiền sử dụng đất. Tuy nhiên, với dự thảo bảng giá đất điều chỉnh mặt tiền tuyến đường này tăng lên 17,1 triệu đồng/m2. Do gia đình ông sử dụng đất ổn định từ trước năm 1994 nên chỉ phải đóng 20% so với bảng giá đất, tức khoảng 3,4 triệu đồng/m2. Mức giá này nhân với 1.000 m2 thì ông sẽ phải nộp tiền sử dụng đất lên đến 3,4 tỉ đồng.
“Đó, giữa cách tính hiện hành và bảng giá đất mới chênh lệch rất lớn, số tiền phải đóng tăng lên gấp gần 3,5 lần. Thật sự quá nhiều”, ông Việt nói. Mà ngoài mảnh đất trên, gia đình ông Phạm Việt còn có mảnh đất 360 m2 ở đường Song Hành (H.Hóc Môn). Nếu theo Quyết định 02/2020, giá đất nông nghiệp ở đây chỉ 4,9 triệu đồng/m2. Khi chuyển mục đích sử dụng đất người dân như ông phải đóng đủ 4,9 triệu đồng/m2. Còn theo dự thảo bảng giá đất điều chỉnh, giá đất sẽ tăng lên 71 triệu đồng/m2. Dù chỉ đóng bằng 20% bảng giá đất, tức khoảng 14,2 triệu đồng/m2 thì số tiền phải đóng cho mảnh đất này tăng thêm khoảng 3,5 tỉ đồng so với hiện hành.
Không chỉ chuyển mục đích sử dụng, cách tính nghĩa vụ tài chính theo bảng giá đất 02/2020 cũng thấp hơn bình quân từ 10 – 20 lần so với dự thảo bảng giá đất điều chỉnh mà TP đã công bố. Như trường hợp một người dân làm hồ sơ xin cấp sổ đỏ cho căn nhà cấp 4 xây từ lâu trên miếng đất nông nghiệp 100 m2 tiếp giáp đường Nguyễn Văn Linh (xã Bình Hưng, H.Bình Chánh). Hiện giá đất nông nghiệp khu vực này là 200.000 đồng/m2, giá đất đường Nguyễn Văn Linh là 6,8 triệu đồng/m2 và hệ số K là 2,9 lần. Nếu tính tiền sử dụng đất theo bảng giá đất hiện hành và hệ số K là 2,9 lần thì ông chỉ phải nộp tiền sử dụng đất là 1,914 tỉ đồng.
Tuy nhiên, theo dự thảo bảng giá đất điều chỉnh thì giá đất nông nghiệp tiếp giáp đường Nguyễn Văn Linh là 3,2 triệu đồng/m2 và giá đất đường Nguyễn Văn Linh là 65 triệu đồng/m2, tăng 9,55 lần so với bảng giá đất hiện hành. Nếu được cấp sổ đỏ cho căn nhà này thì ông có thể phải nộp tiền sử dụng đất lên đến 6,18 tỉ đồng. Như vậy, số tiền sử dụng đất phải nộp theo dự thảo bảng giá đất điều chỉnh tăng 3,22 lần so với số tiền sử dụng đất nộp theo Quyết định 02/2020.
Tại khu vực Q.1 còn kinh khủng hơn, điển hình như 3 tuyến đường Đồng Khởi, Lê Lợi, Nguyễn Huệ hiện giá đất ở đây là 567 triệu đồng/m2 nhưng tính theo dự thảo bảng giá đất điều chỉnh thì giá đất lên đến 810 triệu đồng/m2. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nếu áp dụng bảng giá đất điều chỉnh, người dân khi chuyển mục đích sử dụng đất, mua bán nhà đất… phải đóng tiền sử dụng đất, thuế cao hơn nhiều so với mức giá hiện hành.
Hàng chục ngàn hồ sơ sẽ được gỡ vướng
Theo thống kê của Cục Thuế TP.HCM, chỉ tính riêng từ ngày 1 – 27.8 đã có gần 9.000 hồ sơ nhà đất bị “treo” tại các chi cục thuế, đó là chưa kể từ ngày 27.8 đến nay đã có thêm hàng ngàn hồ sơ tiếp tục bị ùn ứ. Đó là lý do ngành này đã nhiều lần đề xuất TP có hướng giải quyết hồ sơ cho người dân, nhất là các hồ sơ không làm phát sinh nghĩa vụ tài chính như cho tặng, hoàn công nhà và các hồ sơ chuyển nhượng.